Wat is de Blue Ocean Strategy?
De Blue Ocean Strategy (BOS) is een bedrijfsstrategie die focust op het creëren van nog niet bestaande markten in plaats van te concurreren in drukbezette markten. Het is een manier om je te onderscheiden van de rest van de aanbieders, om zo een (grote) voorsprong te nemen ten opzichte van hen. Auteurs W. Chan Kim en Renée Mauborgne publiceerden hun strategie met een gelijknamig boek in 2005.
De blauwe versus de rode oceaan
De auteurs beschrijven in hun strategie twee soorten oceanen: de rode en de blauwe. Veel bedrijven blijven vaak hangen in de rode oceaan, aldus Kim en Mauborgne. Voor die bedrijven kan het een slimme zet zijn om zich te verplaatsen naar de blauwe oceaan.
De rode oceaan?
Maar hoe komt deze term precies aan die naam? Dat zit zo! De rode oceaan zit vol met ‘vis’, oftewel met bedrijven die willen scoren. Zij bewegen zich allemaal binnen dezelfde markt en hebben daarbij dikwijls ook nog eens dezelfde doelgroep(en).
Voordat één bepaald bedrijf kan ‘winnen’ moet het dus de concurrentie aangaan met vele andere bedrijven. In het boek wordt dit omschreven als een ‘strijd’ tussen alle bedrijven waarbij er zo hevig ‘gevochten’ wordt dat de oceaan rood wordt van het bloed.
Het is een beetje een rigoureuze manier van een concurrentiestrijd omschrijven, maar het dekt enigszins wel degelijk de lading. Soms zitten bedrijven zo diep in de concurrentiestrijd dat ze er op een gegeven moment de nadelen van ondervinden.
Bijvoorbeeld dat ze een groter dan van tevoren ingeschat budget kwijt zijn aan het dealen met de concurrentie terwijl ze merken dat ze er niet echt de resultaten van zien.
Op naar de blauwe oceaan
De blauwe oceaan is de ‘schone’ oceaan. Er is in de beeldspraak van Kim en Mauborgne nog geen andere ‘vis’ in deze blauwe oceaan. Je betreedt dus als enige een nieuwe markt. Of sterker nog: je creëert de markt.
Deze nieuwe markt is door nog geen enkel bedrijf eerder betreden. Je zet middels deze strategie dus in op het creëren van een geheel nieuwe vraag naar producten of diensten. Waar je in rode oceaan met je concurrenten strijdt om te voldoen aan de bestaande vraag, zorg je in de blauwe oceaan zelf voor deze vraag.
Je komt in gevallen van de blauwe oceaan met een nieuw iets. Een revolutionair product of een unieke dienst: het moet iets zijn dat nog niet eerder is gedaan. Dat zal in eerste instantie klinken als een lastige klus, omdat alles al een keer gedaan lijkt te zijn. Maar dat is niet altijd het geval. Het vergt uiteraard wel veel out-of-the-box denken. Er zijn twee manieren om dit aan te vliegen.
Manier 1: iets totaal nieuws
De eerste manier is om een product of dienst te ontwikkelen dat de eerste in zijn soort is. Een geweldig voorbeeld hiervan is iTunes, van techniekgigant Apple. Toen iTunes in de markt kwam kregen gebruikers voor het eerst de mogelijkheid om aparte nummer te kopen. Ze hoefden hiervoor niet meer het gehele album van de betreffende artiest te kopen, wat een stuk duurder was.
Manier 2: voortbordurend op een bestaand iets
Het kan ook zijn dat er al een bepaald product of bepaalde dienst bestaat, maar dat dit nog niet voor een specifieke doelgroep bekend is. Denk bijvoorbeeld aan het Cirque de Soleil. Zij hebben het circus-concept gebruikt en op een bijzondere wijze geüpgraded.
Hetgeen dat al bestond
Het idee van een circus bestaat uiteraard al erg lang. Hierbij is de grote tent met in het midden de piste vaak het uitgangspunt. Om de piste heen staan de houten bankjes (die eigenlijk helemaal niet zo lekker zitten, maar dat hoort er een beetje bij) en op het terrein van de tenten staan ook de dieren (die misschien voor wat stank zorgen). Het circus is in principe gefocust op kinderen. Dit is allemaal een beetje cru omschreven, maar het geeft wel een doorsnee circus weer. Zo zit het vaak in het hoofd van de meeste mensen.
De sprong naar de blauwe oceaan
Cirque de Soleil heeft de term ‘circus’ een geüpgradede lading gegeven. In plaats van in een kleine piste worden de shows op een groter podium uitgevoerd. Daarbij ligt de focus meer op de professionaliteit: de artiesten zijn uitzonderlijk goed in wat ze doen (soms zelfs van olympisch niveau), de kostuums zijn met geweldig veel aandacht uitgekozen en voor de muziek is een heel productieteam verantwoordelijk. In fijne stoelen kan het publiek naar de shows kijken. En waar de ‘originele’ circussen bestaan uit meerdere losse optredens is de show van Cirque de Soleil daadwerkelijk een verhaal. De doelgroep van Cirque de Soleil bestaat juist voornamelijk uit volwassenen, en dan met name grote (zakelijke) groepen.
Zo zie je dat Cirque de Soleil met een bestaand idee een geheel nieuwe markt heeft betreden. Dit is daarom een mooi voorbeeld van een blauwe oceaan-strategie. In plaats van de kleine circussen die onderling met elkaar concurreren wordt met behulp van een productieteam een next-level show opgezet met duizelingwekkend goede acrobaten.
Voorbeelden van de Blue Ocean Strategy
Er is een aantal voorbeelden te noemen van bedrijven die een nieuwe markt hebben betreden. Zij zijn uit de ‘concurrerende oceaan’ gestapt en hebben een compleet nieuw(e) product of dienst op de markt gebracht. Daarvoor hebben zij vervolgens zelf de vraag gecreëerd.
- iTunes van Apple: Dit programma maakte het voor het eerst mogelijk dat luisteraars nummers van artiesten apart konden kopen in plaats van het hele album te moeten aanschaffen.
- Cirque de Soleil: Deze samenwerkingsgroep heeft de term circus een geheel nieuwe en zeer professionele lading gegeven.
- Ebay: In 1995 begon dit als eerste veilingswebsite waarbij verkopers en kopers op één platform bij elkaar konden komen.
- Tesla: Deze autofabrikant verkoopt uitsluitend elektrische auto’s en maakt geen gebruik van een dealer in het verkoopproces.
- Uber: Stapte uit de rode oceaan door een platform te creëren waarbij particulieren zichzelf beschikbaar stelden als taxi en waar gebruikers eenvoudig een ritje kunnen aanvragen en betalen.
- Ford: Gebruikte als eerste de lopende band (die voorheen alleen in bakkerijen en de vleesindustrie werd gebruikt) om de productie van nieuwe auto’s, de T-Ford, te versnellen. Zo kregen ze een enorme voorsprong op concurrenten.
Zelf de Blue Ocean Strategy toepassen
In markten waar ontzettend veel onderlinge concurrentie is, kan het een verstandige zet zijn om eens af te tasten of je naar een blauwe oceaan kunt gaan. Zijn er producten of diensten die jij kunt ontwikkelen waarmee je een andere doelgroep aanspreekt en waarmee je daadwerkelijk iets verfrissends kunt bieden?
In de eeuwige sleur van de concurrentiestrijd blijven zitten zal niet altijd zijn vruchten afwerpen. Afhangend van de marktomgeving waarin je bedrijf aanwezig is en van het aantal bedrijven dat strijdt om een plekje bovenaan in die markt, kan het terugdringen van concurrenten meer kosten dan dat je had ingeschat. Het is zonde om hier in te blijven hangen terwijl een sprong van de rode naar de blauwe oceaan zeker niet ondenkbaar is.
Probeer eens voor jezelf te kijken hoe jij anders kunt zijn dan je concurrenten. Hoe spring jij er bovenuit? Wat maakt dat de consumenten wel voor jou zullen kiezen en niet voor je concurrentie? Als je focust op wat je je klanten te bieden hebt en op hoe dat daadwerkelijk anders (en beter) is dan het aanbod van andere aanbieders, zul je merken dat klanten hun keuze voor jou bewuster zullen maken. Zo levert de Blue Ocean Strategy jou een kans op om jezelf opnieuw in de markt te zetten.
